Tarihinin aydınlatılmasında coğrafi adlarının vuzuha kavuşturulması, ayrı bir öneme sahiptir. Tarihi coğrafyamızın dikkat çeken konularından birisi de “Demir Kapı” adıdır. Türk coğrafyasında Demir Kapı adı altında birkaç yer ismi geçmektedir. Bunların en önemlilerinden biri de Orhun Abideleri’nde geçen Demir Kapı’dır. Abidelerde bu isim Temir Kapıg olarak zikredilmektedir. İslam kaynaklarında ise Bab Al Hadid, Dar-ı Ahenin veya Derbend-i Ahenin olarak geçmektedir. Demir Kapı’dan ilk kez geçen Avrupalı, İspanya kralı III. Henri’nin 1404 yılında Timur nezdine gönderdiği Klaviyo adlı elçiden, Demir Kapı’nın diğer bir adının da Tirmiz Kapısı olduğunu öğreniyoruz. Timur ve Babur döneminde vuku bulan savaşlarda bu yer isminden sık sık söz edilir. Nizamüddin Şami (1401-1402), Ali Yezdi (Ölm.1454), Babür ve ibn Tanri Birdi (Ölm.1470)’nin eserlerinde Demir Kapı adı Kahluga, (kagulga, kahluğa, kaluğa) olarak kaydedilmiştir. Babürname’de Keş ile Hisar arasında bir geçit...